Grzybnia Boczniaka

Potrzebne do uprawy:
Klocek ze zdrowego ściętego drzewa liściastego o średnicy 15-20cm lub pień po ściętym drzewie, grzybnia, nylonowy worek lub folia stretch do owinięcia klocka, parafina lub wosk do zaślepienia otworów po szczepieniu.
Miejsce uprawy:
wilgotne zacienione miejsce w ogrodzie, osłonięte od wiatru oraz bezpośredniego działania promieni słonecznych. Uprawa nie może być narażona na działanie palącego słońca.
W pomieszczeniach zamkniętych uprawę możemy prowadzić cały rok.

Klocki ściętego drewna tniemy na 20-50 cm długości. Krótszy klocek zostanie szybciej skolonizowany lecz będziemy z niego mniej grzybów. Możemy kłody szczepić na kilka sposobów np: „na rzaz” lub „otwór”. W pierwszym przypadku robimy w klocku kilka nacięć np piłą spalinową na 1/3 grubości pniaka. W nacięciach umieszczamy grzybnię ziarnistą, którą należy zabezpieczyć przed wysychaniem oraz szkodnikami ( ślimaki, muszki) np taśmą klejącą. W drugim przypadku wiercimy wiertłem do drewna otwory w rozstawie ok 20 cm w których umieszczamy grzybnie ziarnistą albo grzybnie na kołkach – wygodniejsze rozwiązanie. Otwory również zabezpieczamy przed wysychaniem np: parafiną lub woskiem pszczelim. Zaszczepione kłody na czas przerostu, umieszczamy w foliowym worku, w którym robi się kilka niewielkich dziurek dla wymiany powietrza. Możemy również klocki owinąć folią stretch. Zaszczepione klocki umieszczamy w miejscu, w którym temperatura oscyluje 20-24°C. Gdy szczepimy latem, klocki możemy umieścić na zewnątrz w cienistym miejscu. Szczepiąc kilka pni na raz możemy z nich zrobić stertę. Nakrywamy ją np. plandeką pod którą będą przerastać.
Innym sposobem na przerastanie klocków jest umieszczenie ich w głębokim dołku, na spodzie którego umieszczamy folie. Bezpośrednio na foli kładziemy klocki zaś dół zakrywamy deskami lub folią i gałęziami. Czas przerastania pniaków grzybnią trwa kilka miesięcy. Uzależniony jest od ilości użytej grzybni, temperatury a przede wszystkim rodzaju użytego drewna. Drewno twarde grzybnia przerasta dłużej niż miękkie.
Przerośnięte klocki wyjmujemy z worka i ustawiamy w odpowiednim miejscu w ogrodzie. Możemy je wkopać do 1/3 wysokości do ziemi aby grzybnia pobierała wilgoć z podłoża. Pamietajmy aby miejsce dla owocowania było wilgotne ale nie mokre. Gdy wkopany pień będzie „stał w wodzie” to grzybnia w krótkim czasie zginie. W czasie ciepłych i upalnych dni dobrze jest podlewać okolice uprawy.
Tak przygotowane i przerośnięte pnie będą „owocować” nam wiosną oraz jesienią a czasami nawet chłodnym latem lub ciepłą zimą. Jest to uprawa najbardziej zbliżona do naturalnych warunków w jakich wyrasta boczniak ostrygowaty. Podczas pierwszego roku zbiory nie są tak obfite jak podczas 2-3 roku uprawy. Na drewnie miękkim boczniak ostrygowaty plonuje średnio 3-4 lata natomiast na drewnie twardym 5-7 lat. Gdy grzybnia rozłoży klocki, możemy je dać na kompost lub spalić.
Boczniaki zbieramy całymi karpami, gdy brzegi kapeluszy zaczynają się prostować.
UPRAWA NA SŁOMIE, TROCINACH
Potrzebne do uprawy.
Siekana pszeniczna, pszenżytnia, żytnia lub rzepakowa słoma ( jęczmienna i owsiana nie są polecane). Boczniak dobrze się rozwija również na trocinach z drzew liściastych, ząrbkach czy różnego rodzaju odpadach papierowych.
Pomieszczenia do uprawy.
Miejsce z temperaturą od 8 °C do 18 °C (optymalnie ok 10°C) dla boczniaka ostrygowatego, 16-20°C dla boczniaka mikołajkowego i 18-24°C dla boczniaka cytrynowego. Przy uprawie konieczne jest światło naturalne bądź sztuczne przez 10 godzin na dobę oraz wysoka wilgotność i świeże powietrze (np. komórki, garaże, piwnice, ziemianki, altanki itp.).
Przygotowanie podłoża.
Do przygotowania podłoża używamy słomy bardzo dobrej jakości, suchej, bez zapleśnień i zanieczyszczeń. W pierwszej kolejności słomę należy posiekać (im mniejsze kawałki słomy tym lepiej), następnie włożyć ubijając do mocnych foliowych worków i zalać gorącą wodą, aby cała słoma była zanurzona. Worek zawiązujemy sznurkiem. Tak przygotowane worki z zalaną słomą pozostawiamy na ok 12 godzin. Po tym okresie w spodniej części worka robimy dziurki, aby cała woda mogła swobodnie wyciec (najlepiej obciąć dolne rogi worka). Namoczoną słomę w worku bez wody najlepiej jest pozostawić jeszcze na 24 godziny w temperaturze 45°C.
Gdy nie mamy mocnych worków foliowych słomę możemy sparzyć w jakimś dużym naczyniu bądź wannie. Idealnie byłoby przeprowadzić pasteryzację nawilżonej słomy np. w parniku na ziemniaki przez 4-6 godz w temp. 60-65°C.
Szczepienie grzybnią
Do szczepienia przystępujemy gdy słoma schłodzi się do ok 25°C. Samo szczepienie należy wykonywać w czystym pomieszczeniu zachowując wysoką higienę miejsca pracy. Gdy grzybnia, którą chcemy szczepić, nie jest sypka tylko zbita należy ją rozdrobnić. W kontakcie z grzybnią najlepiej stosować jednorazowe rękawiczki, aby jej przypadkowo nie skazić.
Rozdrobnioną grzybnię mieszamy w worku z nawilżoną słomą i mocno ubijamy, aby nie było pustych przestrzeni. Worek zawiązujemy ponownie sznurkiem i robimy kilka do kilkunastu dziurek średnicy 1,5-2 cm w odstępach 20cm. (możemy np. dokonać nacięć krzyżowych nożykiem do tapet).
1 litr grzybni ziarnistej wystarcza do zaszczepienia 20-30 kg mokrej słomy. Najlepiej używać worków, których średnica po napełnieniu i ubiciu słomy ma ok 30-35 cm.
Przerastanie podłoża.
Worek z zaszczepionym substratem układamy w ciepłym czystym miejscu z temperaturą 20-25°C. W tej fazie nie ma znaczenia czy w pomieszczeniu jest światło czy go nie ma. Gdy temperatura jest niższa czas przerostu podłoża będzie się wydłużał. Nie wolno jednak dopuścić, aby w worku z podłożem temperatura wzrosła powyżej 30 stopni ponieważ grzybnia wtedy zamiera. Dobrze przygotowany substrat pozostawiony w optymalnej temperaturze przerasta grzybnią 14dni.
Prawidłowo przerośnięty substrat poznamy po równomiernym opanowaniu grzybnią (równomiernie zmieni kolor na jaśniejszy- zabieli się). Jeśli w workach pokaże się zielona pleśń, oznacza to że źle przygotowaliśmy słomę, albo nie zachowaliśmy dostatecznej higieny przy szczepieniu.
Zbiory, plony
Aby przerośnięte podłoże wydało nam zadawalającą liczbę owocników konieczne jest przeprowadzenie tzw szoku przez radykalne obniżenie temperatury w pomieszczeniu do ok 12 °C, bądź wystawieniu podłoża (wiosną, jesienią, zimą) na kilka dni czy nocy na zewnątrz. Zmrożenie substratu nie wpływa negatywnie na plonowanie.
Po schłodzeniu worki umieszczamy w pomieszczeniu o temp ok 15°C. .Po kilku dniach na powierzchni słomy w otworach powinny pojawić się zawiązki grzybów. Gdy w otworach zaczną pojawiać się owocniki od tego momentu konieczne jest światło ok 10 godz na dobę oraz wietrzenie – dostęp świeżego powietrza. Należy cały czas pamiętać o wysokiej wilgotności powietrza np. przez zlewanie wodą posadzki .
Boczniaki wyrastają z otworów w tzw karpach. Gdy brzegi kapeluszy zaczynają się u większości grzybów prostować, zbieramy grzyby. Grzyby należy delikatnie wykręcać całymi karpami tak, aby w dziurkach z których wyrósł była ponownie widoczna słoma. Nie należy odcinać karp nożem.
Boczniak owocunikuje rzutami w odstępach kilkutygodniowych po sobie. Wielkość zbiorów z każdym kolejnym rzutem jednak maleje. Podłoże wystarcza zazwyczaj na 4-5 rzutów (3-4 miesiące uprawy).