Grzybnia Pieczarki – uprawa na fermentowanym oborniku

Potrzebne do przygotowania podłoża oraz uprawy.

Świeży koński gnój – najlepszy w uprawie amatorskiej bądź kurzak, gnój świński czy króliczy (bez resztek siana), słoma, worki foliowe, skrzynki lub regały, w których będziemy uprawiać pieczarkę, okrywa torfowa (ziemia do przykrycia przerośniętego podłoża), grzybnia ziarnista, gips, płyta fermentacyjna (np.: wybetonowane miejsce na którym przeprowadzimy fermentację)

Przygotowanie fermentowanego podłoża.

Świeży słomiasty koński gnój (jeśli jest mało słomiasty musimy słomy dodać, aby jej stosunek do łajna wynosił ok4:1) układamy na ubitej ziemi, najlepiej płycie betonowej i nawilżamy wodą przez 2-3 dni. W przypadku, gdy używamy gnoju świńskiego lub króliczego, przed nawilżeniem musimy wymieszać go ze słomą w stosunku 1:4, zaś kurzaka 1:6. Po kilkudniowym nawilżeniu podłoża przystępujemy do ułożenia z niego pryzmy kompostowej o minimalnej szerokości i wysokości 1 metra (gdy usypiemy mniejszą pryzmę gnój nie będzie się odpowiednio zagrzewał i uzyskane podłoże nie będzie dobre do rozrostu grzybni). Usypaną pryzmę posypujemy równomiernie gipsem w ilości 20kg na 1m sześcienny obornika. Pryzmę taką pozostawiamy, aby się zagrzewała (po kilku dniach temp wewnątrz niej powinna sięgać ok 60 stopni C). Po upływie 6-7 dni przerzucamy pryzmę kompostową w taki sposób, aby te części nawozu, które w pierwszej pryźmie były na dole i na zewnątrz, w drugiej pryźmie znalazły się w środku – i odwrotnie, te części które w starej pryźmie były w środku, w nowej powinny znaleść się na zewnątrz. Gdy podłoże w pryźmie jest za suche na tym etapie powinniśmy go dowilżyć – należy dodać tyle wody, aby ukazała się ona w niedużej ilości u podstawy pryzmy, ale nie wypływała. Taki proces przerzucania pryzmy, powinniśmy powtórzyć jeszcze dwa razy w odstępach 5 dniowych. W miesiącach letnich fermentacja obornika trwa zwykle 21-25dni. Zimą, gdy fermentację prowadzimy na zewnątrz, czas fermentacji może się wydłużyć o 5-7 dni.

Jeśli nawóz nabrał jednolitego, jasnobrązowego zabarwienia , słoma w nawozie skruszała i zawiera odpowiednią ilość wody (65-70%), można go przenieść do pomieszczenia, jeśli zaś w nawozie znajdą się jeszcze partie nieprzefermentowane, należy go jeszcze raz przerzucić, formując na okres 2-3 dni luźną pryzmę (w substracie nie może być wyczuwalny amoniak, który działa hamująco na rozrost grzybni).

Przygotowanie okrywy pieczarkowej.

Okrywą w uprawie pieczarek nazywa się 3-5cm warstwę „ziemi” nałożonej na podłoże po przeroście grzybnią – co jest niezbędne do wytworzenia owocników. W przypadku gdy nie mamy kupionej gotowej okrywy do uprawy pieczarek, musimy przygotować ją sami mieszając torf ogrodniczy z gliną i piaskiem, dodając 1-3% wapna polowego lub kredy pastewnej.

Dobrze sporządzona okrywa charakteryzuje się:

• dużą i stabilną pojemnością wodną (powinna dobrze chłonąć wodę)
• dobrą przepuszczalnością powietrza i gazów powstałych w podłożu (powinna być luźna, gruzełkowata)
• nie powinna zaskorupiać się, ani zbrylać podczas podlewania
• jej odczyn powinien być lekko zasadowy ok 7,5ph

W uprawie amatorskiej dobrze sprawdza się dostępny w sklepach ogrodniczych torf odkwaszony, bądź ziemia kwiatowa o wysokim ph.

Szczepienie grzybnią.

Gotowy przefermentowany obornik mieszamy np.: na czystej posadzce z grzybnią ziarnistą (jeśli grzybnia jest zbita, a nie sypka należy ją rozkruszyć jak najdrobniej). Grzybni używamy 0,5%-1,0 % w stosunku wagowym do przygotowane podłoża (na 1m3 substratu potrzebujemy 2,5-5kg grzybni.

Zaszczepiony grzybnią substrat wkładamy do worków foliowych, skrzynek lub wykładamy na półki i lekko ubijamy. Grubość podłoża po ubiciu powinna wynosić 18-25cm. Górną powierzchnię równomiernie równamy i przykrywamy papierem gazetowym, który stale lekko zwilżamy.

Przerastanie podłoża przez grzybnię.

Tak przygotowany substrat umieszczamy w miejscu, gdzie temperatura utrzymuje się na poziomie 20-22stopni C. Grzybnia powinna przerosnąć podłoże za ok 2-3tygodnie. Gdy temperatura jest niższa grzybnia przerasta wolniej. Aby grzybnia równo przerosła całe podłoże, a górna warstwa pod gazetą nie przesychała utrzymujemy papier stale wilgotny przez zraszanie – nie zalewając podłoża.

Krycie okrywą

Gdy grzybnia przerośnie podłoże (pod gazetą na całej powierzchni jest delikatna biała grzybnia), zdejmujemy gazetę i przykrywany podłoże 3-5cm warstwą okrywy. Okrywę przed nałożeniem powinniśmy rozdrobnić i tak nawilżyć, aby po ściśnięciu jej w ręce wyciekło kilka kropel wody.

Górną warstwę wyrównujemy i ponownie przykrywamy papierem gazetowym. Po około 10-14 dniach na powierzchni torfu pod gazetą pojawi się grzybnia pieczarki. Aby grzybnia równomiernie przerosła całą okrywę można, w ósmym dniu od jej nałożenia, w całym przekroju przegrabić, ponownie wyrównać i przykryć gazetą. W momencie pojawiania się pierwszych punktów białej grzybni na okrywie ściągamy gazetę i obniżamy temperaturę o kilka stopni np. optymalnie do 16 stopni C. Miejsce uprawy wietrzymy, aby był stały dostęp świeżego powietrza.

W tej fazie uprawy przestajemy podłoże nawilżać utrzymując wysoką wilgotność w pomieszczeniu.

Tworzenie owocników.

Po obniżeniu temperatury, zdjęciu gazety z okrywy i wietrzeniu na powierzchni okrywy w ciągu kilku dni powinny pojawić się zawiązki owocników. W tym okresie kultura jest najbardziej wrażliwa na wahania temperatury oraz nadmierne podlewanie. Najlepiej podlewanie wznowić, kiedy zawiązki pieczarek osiągną wielkość groszku. Tworzenie owocników pieczarki przebiega rzutami w odstępach kilkudniowych. W zależności od temperatury uprawy podłoże wydaje owocniki ok. 6-10 tygodni.

Zbór owocników.

Pieczarki podczas zbiorów delikatnie wykręcamy z podłoża (nigdy nie wyrywamy ani nie wycinamy). Po zbiorze i oczyszczeniu okrywy z resztek trzonków czy zaschłych pieczarek warstwę okrywy możemy uzupełnić. Podczas całej uprawy musimy pamiętać, aby okrywa pozostawała stale wilgotna zaś samo podłoże nie może zostać zalane wodą. Należy również dbać o higienę uprawy.

Grzybnia oraz same grzyby (szczególnie gnijące) przyciągają z bardzo dalekich odległości małe muszki, muchówki – żywiące się nimi. Jest to jeden z podstawowych problemów przy produkcji grzybów. Liczna „inwazja” powoduje straty w uprawie, jest przyczyną infekcji i chorób grzybów.

W uprawie amatorskiej profilaktycznie możemy w pobliżu uprawy stosować np: lepy czy płytki na owady. Gdy muchówek jest dużo trzeba zastosować środek na owady np w formie aerozolu. Pamiętajmy jednak, że grzyby chłoną różnego rodzaju zanieczyszczenia, dlatego nie należy używać „muchozoli” gdy wyrosły już grzyby.

Pieczarka dwuzarodnikowa (Agaricus bisporus, Žampion).